Recensie
Boeiende en vrolijke KW-avond met hoogleraar Mathieu en burgemeester Driek over ‘organisaties, generaties en leidinggeven’.
Voor de pauze was Mathieu Weggeman aan het woord: een boeiende, ‘ouderwetse’ hoogleraar met inhoud en humor, acterend als een cabaretier: de ideale KW-gast! Weggeman wist een zaal met uiteenlopend publiek volledig te boeien En dat op topsnelheid. Ergens halverwege de presentatie ontdekten we waarom. Weggeman doceert aan de TUe en vertelde dat de studenten daar (‘screenagers’) sommige Engelstalige colleges van collega’s niet live volgen, maar op video vastleggen en later op verhoogde snelheid afdraaien. Dit voorbeeld geeft weer hoe de jonge generatie efficiënt leert met behulp van techniek: studenten weten hoe ze video versneld moeten afdraaien zonder vervelende pitch (dat rare Donald Duck stemmetje). Zou de gemiddelde bezoeker in de zaal ook zo leren? Waarschijnlijk niet. Generatieverschillen en leidinggeven aan generatieverschillen was een van thema’s waar Weggeman over sprak.
Generatieverschillen
Als eerste presenteerde Weggeman de verschillende generaties met hun waarden en prioriteiten:
•Stille generatie (1930-1945): materialistisch, conventioneel, prioriteiten bij kennis, reizen, vrijwilligerswerk. Maar ze kruipen ook stilletjes voor bij de bakker en zijn geobsedeerd met ‘veiligheid’….
•Protestgeneratie (1945-1955, de huidige leidinggevenden): hard werken, zuinig zijn, fatsoen, consensus. Prioriteiten bij vaste aanstelling, carrière, gezin, privacy. Maar ze rijden ook op hun Harley Davidson met Born to be Wild in de koptelefoon voor het Easy Rider gevoel…
•Generatie X (1955-1970): quality of life, niet overtuigen maar bewust maken, diversiteit is constructief, zorgen voor elkaar. Prioriteiten: processen tussen mensen, professionaliseren. Ze zijn ook herkenbaar aan het woordgebruik: ‘een beetje, toch? Leuk!’ maar ‘ze staan niet echt ergens voor’…
•Verwengeneratie (1970-1985): plezier en dynamiek, inhoud boven positie, netwerken, opportunistisch. Prioriteiten: verbinding met leiders, snelheid. Maar ook: heel doelgericht… en wat krijg ik dan? En waar betaal ik dan precies voor….
•Netwerkgeneratie (1985 – 2000): hier en nu, originaliteit / creativiteit, leren (kennis is alleen situationeel van belang). Prioriteiten: participeren in netwerken (sociale media), ontwikkelen van een meervoudige identiteit, ze zijn local (fietsen) en global (vliegen). De auto is ‘iets van hun ouders’… en golven: dat is een ‘dure vorm van wandelen’…
Met grote vrolijkheid herkenden de KW-bezoekers al deze types en de act van Weggeman over zijn woonsituatie, de taak van huismeester en de vergadering van Vereniging van Eigenaren was hilarisch. Ook de wijze waarop de jongste generatie hun vrijdagavond plannen/invullen met 5 feestjes dankzij hun smartphone was zeer zeer grappig en herkenbaar voor de aanwezige ouders en jongeren!
GSM en PPP
Het overbruggen van de kloof tussen de huidige directeuren/managers van de protestgeneratie (bezig met GSM: Geld, Status en Macht) en de verwen- en netwerkgeneratie (bezig met PPP: People, Planet en Profit) ziet Weggeman als de grootste uitdaging voor leiders. Alleen al de communicatie verschilt enorm: hoe jonger de generatie, hoe meer de switch is gemaakt van tekst- naar beeldcultuur. Tekst is sequentieel, analytisch, logisch, eenstemmig en nodigt uit tot precisering. Beeld is parallel, holistisch, polyfoon en nodigt uit tot interpretaties. De netwerkgeneratie, die van jongs af aan met beeld communiceert, heeft heel andere neuronenbundels ontwikkeld. Voor hen is tekst veel te traag. Zij zijn gewend altijd parallel te processen. Het HR-filmpje van KPN was veelzeggend!
De nieuwe generatie Werknemer 2.0 gaat voor kansen grijpen, behulpzaam zijn en je prettig voelen. Ze hebben van jongs af aan veel aan gaming gedaan. Wat ze geleerd hebben is: Zelfvertrouwen, Hoog tempo en risicobereidheid, Competitie en prestatie, Productief samenwerken, Multitasking en, Afwisseling. De werknemer 2.0 vindt lifestyle, werk en kortlopende projecten belangrijk en wil
naar beeldcultuur. Tekst is sequentieel, analytisch, logisch, eenstemmig en nodigt uit tot precisering. Beeld is parallel, holistisch, polyfoon en nodigt uit tot interpretaties. De netwerkgeneratie, die van jongs af aan met beeld communiceert, heeft heel andere neuronenbundels ontwikkeld. Voor hen is tekst veel te traag. Zij zijn gewend altijd parallel te processen. Het HR-filmpje van KPN was veelzeggend!
De nieuwe generatie Werknemer 2.0 gaat voor kansen grijpen, behulpzaam zijn en je prettig voelen. Ze hebben van jongs af aan veel aan gaming gedaan. Wat ze geleerd hebben is: Zelfvertrouwen, Hoog tempo en risicobereidheid, Competitie en prestatie, Productief samenwerken, Multitasking en, Afwisseling. De werknemer 2.0 vindt lifestyle, werk en kortlopende projecten belangrijk en wil een herkenbare bijdrage leveren en nieuwe sociale contacten opdoen. Meer dan 40 uur werken is volgens hen niet zo slim (“Je doet gewoon even iets om weer een reis te kunnen maken”). Biedt de organisatie dit niet, dan vertrekt de jonge medewerker. Weggeman merkte op dat dit vooral gold voor de HBO/WO opgeleiden. Maar ook voor jonge (en oudere), lager opgeleiden is binding met ‘de values’ van de organisatie van zeer groot belang. Weggeman liet vervolgens het filmpje met de ‘Lipdub van cateraar Hutten’ (Veghel) zien, geen teksten over values maar beelden!. Het plezier van alle medewerkers spatte ervan af.
Bergeijk
En toen mocht Driek van de Vondervoort, burgemeester van Bergeijk ‘de casus Bergeijk’ schetsen. Hij begon bescheiden: hoe moeilijk het was om na Weggeman op te treden. Speels en handig schetste hij hoe zijn ‘pied a terre’ in Bergeijk (een deel van de pastorie) verschilde van de woonsituatie van Weggeman en hoe heel Bergeijk recent een mooie lipdub heeft gemaakt. Van de Vondervoort schetste vervolgens (precies wat Weggeman had benadrukt) hoe belangrijk het was om ‘een gezamenlijke visie en gedeelde values’ te hebben. En hoe hij als burgemeester daarin stuurde. Het werd duidelijk: Van de Vondervoort heeft een uitgesproken heldere visie op de gemeentelijke en bestuurskundige processen en organisatie: KIS, keep it simple! En dan wil/moet je ingrijpen, ook in het ambtenarenbestand. Wil je beleidsnota’s schrijven dan moet je elders zijn! De burgers/dorpsraden geven aan wat ze willen, de gemeenteraad stelt vast en ambtenaren voeren uit!
En hier zag de zaal ook het probleem met Weggeman, die schetste trends op het gebied van soorten medewerkers, organisaties en leidinggeven maar wat en hoe moet je het concreet doen zoals in Bergeijk waar je de organisatie wilt ‘omturnen’? Gelukkig was er alle tijd voor de bezoekers om een aantal kwesties aan beide heren voor te leggen. En er ontstond wonderwel een mooi evenwicht en overeenstemming tussen de visies van Weggeman en Van de Vondervoort. De goede manager/gemeentesecretaris/burgemeester is vakdeskundig, gaat uit van vertrouwen, geniet van de prestaties van zijn/ haar mensen, investeert in de ontwikkeling van een collectieve ambitie (values) en is constant op zoek naar collectieve ‘flow’. Het was een geslaagde en heugenswaardige KW-avond!
Er waren vele verzoeken om de volledige presentatie van Weggeman rustig te kunnen nalezen. Dat kan op de website van het KW-cafe, www.kw-cafe.nl bij de KW-avond van 12 februari. Op de website kan men ook inhoudelijke reageren middels het Gastenboek! Ook suggesties voor komende KW-seizoenen zijn daar welkom.