Woensdag 12 oktober 2011
Locatie: Lambertuskerk Vessem
Thema: Die Sieben Letzten Worte van Joseph Haydn; muziek en verhalen
Gast/Spreker:
Ensor Strijkkwartet
Dimitri Verhulst, schrijver en dichter
recensie
Grandioze jubileumavond van het KW-café in Lambertuskerk in Vessem
Midden in de kerk, voor het altaar tot voorbij de eerste banken, is een podium gebouwd in de vorm van een kruis. Daarop zit het Ensor strijkkwartet. Boven hen een grote schemerlamp, vrijwel het enige licht in de overvolle kerk. Het is muisstil als de strijkers inzetten. Zacht en ingetogen klinkt het vioolspel, de introductie van “Die Sieben Letzten Worte unseres Erlösers am Kreuz” van Joseph Haydn.
De schemerlamp dooft en dan begint Dimitri Verhulst te vertellen.
Geïnspireerd op de laatste zeven zinnen van Jezus vertelt de schrijver Dimitri Verhulst over mensen van vlees en bloed. De vader van een vermoord kind, Rinus, die worstelt met het begrip vergeving. Kan dat wel als je dochter zo gemarteld en daarna vermoord is? In de ogen van Rinus vindt alleen de betekenis van “vergiftigen” genade. Het intens schrijnende verhaal over de moeder die haar zoon gaat afhalen op het station. De beginzin luidt: “Zolang er treinen rijden is er hoop”. Deze treinen komen uit Auschwitz, Sobibor, Dachau.
Of de vluchteling Omar, op het strand van Zeebrugge, op weg naar het paradijs.Hij moet alleen ontzettend plassen en tja, hij bevindt zich een deel van de wereld waarin er daadwerkelijk geld wordt gevraagd voor deze natuurlijke behoefte. Verhulst zet in deze korte schetsen direct een sfeer neer. Overigens niet alleen door de inhoud, maar ook door zijn schitterende manier va vertellen, de perfecte intonatie, de rust, de sonore stem. Het publiek luistert ademloos naar deze voor-drachtskunstenaar.
De afwisseling van tekst en muziek is een grandioze combinatie van twee kunst-vormen die samenkomen in dit optreden. De vier musici geven een ingetogen en tevens gloedvol concert. De afwisseling van lichte, zwevende klanken in het intro, een ijle viool in het vijfde deel, het tokkelen op de snaren in het zesde deel, alles wordt met passie en vervoering gespeeld.
De entourage van de kerk: het had niet beter gekund. Dit vertelconcert is uitermate geschikt voor deze ruimte.
Na afloop werd er dan ook nog lang nagepraat in de Gouden Leeuw met de muzikanten en de schrijver. Werkelijk een heel bijzondere avond
informatie vooraf …
Het KW-Cafe viert haar 20-jarig bestaan met een jubileum-programma. De KW-avond van 12 oktober is daarin ongetwijfeld een hoogtepunt. Prachtige muziek van Joseph Haydn, gespeeld door het beroemde (Belgische) Ensorkwartet, steeds afgewisseld door juweeltjes van ‘Verhulst-Verhalen’, geschreven en verteld door Dimtri Verhulst zelf. Op verzoek van Het Ensor strijkkwartet schreef Verhulst deze zeven korte verhalen geïnspireerd op de zeven laatste zinnen die Christus aan het kruis sprak. Verhulst benaderde de zinnen vanuit de dagelijkse realiteit. Het resultaat van dit project resulteerde in een juweel van een voorstelling die in 2010 en 2011 een aantal malen met zeer veel succes in diverse landen is opgevoerd. In 2012 zijn er nog slechts twee voorstellingen in Nederland, in het Concertgebouw Amsterdam en het Muziekcentrum Eindhoven! En nu dus in het KW-Cafe, in het prachtig gerestaureerde Lambertuskerkje van Vessem. Om half acht is er voor geinteres- seerden een korte toelichting op het restauratiewerk in dit kerkje. De voorstelling begint om 20 uur, vanaf 19.45 uur gaat het kerkje open voor bezoekers. Na afloop van deze bijzondere KW-avond kunt u elkaar en de muzikanten en verteller ontmoeten in De Gouden Leeuw waar ook de boekhandel aanwezig zal zijn met het ‘lees- luisterboek’ van deze voorstelling en ook al het andere werk van Dimitri Verhulst.
Die Sieben Letzten Worte van Joseph Haydn
Oorspronkelijk is het een orkestwerk dat bestaat uit een inleiding en 7 langzame sonata’s, gebaseerd op Jezus’ zeven woorden aan het kruis en een afsluitend Presto (Il Terremoto). Het werk is oorspronkelijk gecomponeerd voor een klassiek symfonieorkest. Voor zover we uit Haydns correspondentie kunnen opmaken, bevatte de oorspronkelijke versie alleen de inleiding en de zeven trage bewegingen. Niet de Introduzione tussen nummers 4 en 5 noch de aardbeving aan het einde. De versie voor strijkkwartet (eveneens gepubliceerd in 1787) bevat de aardbeving wel. Deze versie wordt niet door alle musicologen als authentiek erkend, want ze is soms wat onhandig, iets wat van de grootmeester van het strijkkwartet die Haydn was, niet waarschijnlijk is. Zeven ‘bijbehorende’ verhalen van Dimitri Verhulst.
Op verzoek van Het Ensor strijkkwartet schreef Dimitri Verhulst deze verhalen. Hij trekt de volgende zinnen uit hun Bijbelse context en benadert ze vanuit de realiteit: ‘Vader, vergeef hen want ze weten niet wat zij doen. Voorwaar, ik zeg u, heden nog zult gij bij me zijn in ‘t paradijs. Vrouw, zie daar uw zoon. Mijn god, waarom hebt gij mij verlaten? Ik heb dorst. Het is volbracht. In uw handen beveel ik mijn geest’. Verhulst vertrekt telkens van de basiszin “Heden zult gij bij mij zijn in het paradijs” maar gezien door een humanistische bril. De scheidslijn tussen leven, dood en een lach is klein. Haydns zeven ijzersterke muzikale verhalen komen waarschijnlijk in een ander licht te staan.
De oren gaan op scherp.
Meer over de Gasten
Dimitri Verhulst is een zeer succesvolle, jonge Vlaamse schrijver en dichter. De helaasheid der dingen (2006) werd een succesnummer. Verhulst won er de publieksprijs van de Gouden Uil mee en een nominatie voor de AKO zwart Vlaams en Wereldlijk Verval maar zo toongezet dat je ondanks de ellende moet glimlachen, al is het maar om het meer dan meesterlijke taalgebruik.
Het Ensor-strijkkwartet heeft, ook op de internationale podia, een goede reputatie verworven met ondermeer optredens in het Concertgebouw te Amsterdam, een dansproductie van Jan Fabre in het ‘Thêatre de la Ville’ te Parijs en een optreden in het Beethovenhuis te Bonn.