Woensdag 4 November 2015
Gast: Hans Goedkoop (Ermelo, 1963): auteur en presentator
Thema: Herbeleef de vaderlandse geschiedenis, maar hoe doe je dat?
Plaats: Muzenval Eersel
recensie
Vooruitgang dankzij Crises!
Hans Goedkoop schetste op deze KW-Café avond voor een volle zaal een beeld van de 19e eeuw, de eeuw van de vooruitgang. En hij schetste de dilemma’s die hij als programmamaker tegenkomt bij het maken van televisie over onze geschiedenis. Het verleden is voorbij en is inmiddels een abstract verhaal geworden. Maar voor tv zijn emotie, drama en zintuiglijkheid nodig om de kijker mee te laten leven. Goede betrokken vertellers en foto’s helpen om het voorstellingsvermogen aan te wakkeren en een tijdsbeeld te ontwikkelen. Er zijn genoeg sporen en foto’s te vinden, maar vooral sporen die rijke kapitalisten hebben nagelaten. Hoe kom je achter de wereld van de arbeiders uit die tijd?
Docent, publiek en leerling
Hoe een televisiemaker dat in beeld kan brengen, toonde Hans Goedkoop aan met een fragment uit de Serie De Ijzeren Eeuw over het werken in een textielfabriek. Om de kijker mee te laten leven met de arbeiders uit die tijd probeerde Goedkoop een taak uit te voeren in vergelijkbare omstandigheden waarin het werk in de 19e eeuw gedaan moest worden. TNO had een kamer met een vochtigheidsgraad van 85% en 100 decibel aan geluid opgesteld, waarin Hans Goedkoop een uur lang probeerde een puzzel op te lossen. Dat bleek nauwelijks vol te houden, hij ging bijna hyperventileren en viel bijna om. En dat terwijl de arbeiders destijds in deze omstandigheden 12 uur per dag actief moesten zijn en opletten!
Goedkoop bleek de ideale ‘geschiedenis-docent’, de zaal ‘hing aan zijn lippen’. Een leerling greep in de pauze haar kans om wat vragen rondom haar profielwerkstuk voor te leggen aan Goedkoop!
Crisis & Vooruitgang
Na de interessante en boeiende lezing over de Vaderlandse geschiedenis en over het maken van tv-programma’s hierover, ging Hans Goedkoop op ontspannen wijze in op de vragen uit het publiek. Een geschiedenisdocent vroeg OF en HOELANG zijn TV-series en programma’s als Andere Tijden online bleven. Het bleek dat deze veel worden gebruikt in het onderwijs. Goedkoop lichtte de U-baan constructie toe die ten grondslag licht aan Andere Tijden: uitgangsunt is een probleem in het heden, dan wordt getoond hoe in het verleden met soortgelijke problemen werd omgegaan om aan het einde in een epiloog terug te keren naar ‘onze tijden’ en wat we konden leren van dat verleden.
Nog zo’n vraag: zijn we nou eigenlijk iets opgeschoten qua herrie en stress als we kijken hoe we ons bewegen op een vijfbaans snelweg? Hans Goedkoop wees ons erop dat de herrie en stress die wij tegenwoordig ervaren vaak veroorzaakt worden door onze eigen keuzes: we hoeven niet te twitteren, we hoeven niet de auto in, we doen het vaak onszelf aan en we kunnen het minder anderen verwijten… We zijn rijker, vrijer en gezonder dan ooit tevoren en dat is dankzij uitvindingen en ontwikkelingen uit de 19e eeuw. Al zal de 19e eeuwer vooral de crisis voorafgaand aan de vooruitgang hebben ervaren. Met onze blik uit het heden kijken we er nu positiever tegenaan: Leve de crisis, daaruit ontstaat de vooruitgang!
vooraf
Hans Goedkoop is bekend van het TV-programma Andere Tijden. Maar Goedkoop was ook initiatiefnemer en presentator van de dertiendelige televisieserie De Gouden Eeuw. Iets soortgelijks deed hij recent met de zeer succesvolle en bejubelde serie De IJzeren Eeuw, een 13-delige serie over een eeuw vol ingrijpende politieke, economische en sociale vernieuwingen: Het moderne Nederland met treinen, industrie, grote havens, kiesrecht en vrouwenemancipatie werd in de negentiende eeuw opgetuigd. Tijdens zijn presentatie in het KW-Café zal Goedkoop vooral ingaan over de keuzes die ten grondslag liggen aan deze series. De KW-bezoeker krijgt een kijkje in de keuken, achter de schermen. Goedkoop houdt ervan de geschiedenis te laten zien door de ogen van één persoon, variërend van Maurits van Oranje tot architect Cuypers. Goedkoop begon ooit tijdens zijn studie met het schrijven van biografieën. Hij studeert in 1988 af op een deelbiografie van schrijver en socialist Herman Heijermans. De volledige biografie, meteen een cum laude promotie, levert hem verschillende prijzen op.
