woensdag 27 september 2017
recensie
Lucas De Man met theatercollege in fabriekshal!
Het werd in Bergeijk bij Bruns en in rijksmonument De Ploeg een feestelijke opening van het 28e (!) KW-seizoen! Lucas De Man (35) vertelde over het nu en de toekomst van design en de jonge generatie designers, maar ook over ‘onze tijd’. Want design is altijd een reactie op de tijd waarin geleefd en gewerkt wordt. ‘De Stijl’ was 100 jaar geleden een reactie op de donkere tijden en chaos van WOI. Leden van de Stijlgroep schetsten in heldere lijnen en kleuren een nieuwe harmonische wereld. Onze samenleving met al zijn welvaart, zo schetste Lucas De Man, is voor velen een anonieme consumptieplaats waarin elk individu het geluk zelf maar moet zien te vinden. Ouders weten het vaak ook niet en als je faalt is het je eigen schuld!
Genoeg over mij
De Man begon hoe hijzelf een ‘creator’ werd, iemand die professioneel schept, creëert. Het werd een hilarisch verhaal over zijn eerste project, drie maanden door Europa, met een busje en ‘wat creatievelingen/muziekmakers’ maar zonder een echte productie of voorstelling, heerlijk naïef. Hij liet in Bergeijk een foto zien van een donker plein met daarop mensen met fakkels die samen een groot vraagteken vormden. Om deze performance in Skopje (Macedonie) te realiseren moest het licht op het plein uit en dat werd uiteindelijk hun grootse prestatie. Mensen ontmoetten elkaar in Skopje, de anonimiteit werd opgeheven en ver/bewondering ontstond. Iemand kan dus het stadslicht uitdoen, als je maar wilt en vasthoudend bent, desnoods eerst gaan golven met de vrouw van de burgemeester! De Man realiseerde daarna ‘als creator’ meer dan 30 kunstprojecten in 15 landen. Hij eindigde met ‘genoeg over mij’! Recent bezocht hij een groot aantal jonge designers om een drietal Kunstuur-uitzendingen te maken. Vrolijk en interactief kwam de De Man met de KW-bezoekers tot een ‘schets van onze tijd en wat design is’. Centraal daarin stond de aanwezigheid van een VISIE. Al bij zijn eerste bezoek aan Bruns/De Ploeg, enkele maanden terug, werd De Man enthousiast over het bedrijf Bruns waar ‘men alles kan maken wat een ontwerper/opdrachtgever wil’. Hier was de kunst en wetenschap van het maken te zien in de vele projecten. En, hij werd toen ook gegrepen door de interieurrenovatie van het Ploeggebouw (stijlicoon van Rietveld) op basis van designer Aart van Asseldonk.
Gesprek met Aart
De Man is een rasartiest, acteur, standup-comedian maar ook een goede interviewer! Dat bleek uit zijn gesprek met Aart van Asseldonk. Snel, licht, inhoudelijk kwamen de vele aspecten van Aart aan bod. Zijn visie op design bleek nauw samen te hangen met een ‘terug naar het ambacht van het maken’, op weg naar het ideale product/prototype. De film Modern Times zette Aart ooit aan het denken over ‘het verlies van ambacht en identiteit van medewerkers’. Nu werkt hij met een aantal medewerkers in een grote schuur in Mariaheide aan zijn vele collecties/concepten/producten. Van de ‘allerbeste kachel’ tot een imposante kast/kluis met draaischijf om te openen, of zoals Aart zelf zei: ‘geen fijne kast om te hebben, niet praktisch’. Een tegenwicht tegen onze tijd waarin ‘plastic, kunststof, licht, en praktisch’ overheerst. Aart maakt lampen als een robotarm, kachels als een vuurtoren en met urine afgeblauwde zware kandelaars. Het gesprek werd een fraai voorbeeld van de wijze waarop Lucas De Man mensen ontmoet en designers bevraagt.
Na de Pauze
Dit ‘KW-cafe op locatie’ was ook bijzonder omdat ‘het tijdelijke theater’ was opgebouwd in een productiehal van Bruns. Het geluid achteraan bleek niet ideaal en werd na de pauze verbeterd. De pauze werd doorgebracht in de personeelskantine maar ook buiten! Het was een mooie zwoele nazomeravond en de buitenkachel brandde. Lucas De Man liet vervolgens een negental designers zien en vertelde over de ontmoetingen die hij met ze had gehad. Natuurlijk met ‘designiconen’ als Maarten Baas, Joris Laarman en Daan Roosegaarde en het KW-publiek kreeg alvast verschillende primeurs te zien en te horen. Producten/bruggen worden gemaakt met zelf ontworpen (3D-print) machines en ook met nieuwe ‘van nature’ lichtgevende materialen. Allemaal reacties op ontwikkelingen in onze tijd! Maar het meest verrassend waren toch enkele minder bekende designers/kunstenaars/wetenschappers zoals Atelier NL waarin ook onderzoek zit naar grondstoffen (het schaars wordende zand!) en het design/maakproces van aardewerk/glas. Of Arne Hendriks, die als wetenschapper onderzoek doet ‘hoe we de mens kleiner kunnen maken’! Aan het einde waren er een tweetal vragen. Over de rol en het belang van ‘de opdrachtgever’, degene die de designer betaalt. De Man liet zien dat geld nodig/handig is om als designer/kunstenaar door te gaan maar wel graag zonder subsidies, je verliest snel focus en vrijheid! En veel energie bij designers gaat inderdaad zitten in het vinden en vasthouden van opdrachtgevers. Ofwel de kunst van het ‘ontmoeten’, authentiek zijn in contacten met anderen. Gevraagd werd ook ‘hoe komen deze designers/ontwerpers aan hun VISIE’? De Man kon geen rechtstreeks antwoord geven maar zag wel enige ‘erfelijkheid’ maar vooral een vermogen om zich naïef, kwetsbaar, arrogant, vasthoudend op te stellen. De KW-avond eindigde met een donderend slotapplaus voor Lucas De Man waarin ook Aart van Asseldonk werd betrokken. Het is duidelijk, met dit ‘theatercollege over design-nu’ kan De Man nog vaak optreden, studenten en kunstenaars/designers blij maken en inspireren! De gastheren van Bruns, Jan Burgmans en Patrick Vermeire werden bedankt voor het aanbieden van deze prachtlocatie en de praktische ondersteuning Een speciaal applaus was er tot slot voor de technicus van het KW-Cafe, Sander van Dooren die in dit tijdelijke theater in een productiehal zorgde voor goed geluid, beeld en belichting!
vooraf
De KW-bezoeker wordt ontvangen in het rijksmonument De Ploeg (ontwerp Gerrit Rietveld) en bij Bruns. Deze KW-avond wordt gepresenteerd door Lucas De Man en (onder andere) in gesprek met Aart van Asseldonk, hij ontwierp het nieuwe interieur van het Ploeggebouw. Bruns (Bergeijk) behoort tot de (wereld!) top vijf van tentoonstelling ontwikkelaars en producenten. Thema: design heeft altijd te maken met de ‘tegenwoordige tijd’ , maar hoe? En we hebben het over ‘de kunst en wetenschap van het maken’!