woensdag 14 maart 2018
recensie
Thomas Rau in KW-Cafe: Alles is anders dan u denkt!
Het is bijna kwart over acht als het massaal opgekomen publiek de zaal binnenstroomt. Volle bak met de vele vaste KW bezoekers en de gasten van de Rabobank De Kempen die deze avond financieel mede mogelijk heeft gemaakt. Enigszins verlaat door een vertraagde vlucht staat hij dan toch ontspannen op het podium. Thomas Rau, de bevlogen om-denker van ons economisch systeem en architect van de circulaire economie: niet AFschrijven maar OPschrijven, vuilverbranding als het crematorium van grondstoffen, data als de nieuwe zon, een nieuwe Copernicaanse revolutie. Niet de mens centraal maar de natuur! In een tomeloos betoog van bijna 1 ½ uur neemt hij ons bij de hand langs de 7 basisregels van een nieuwe economie.
Madaster
De kern van zijn visie is dat we materialen niet moeten VERbruiken maar GEbruiken. Om ze later, als het product, aan het einde van de levenscyclus, weer uit dit product te bevrijden voor hergebruik elders. Om dat te realiseren is, naast een andere instelling van producenten en afnemers, ook een goed registratiesystem van deze grondstoffen nodig: het Madaster (vergelijkbaar met het Kadaster voor grond). Alle materialen krijgen daarbij een paspoort, een identiteit, en voortdurend word bijgehouden waar het materiaal op dit moment in gebruik is. In de woorden van Rau: “Data is de nieuwe zon. En net als de echter zon onuitputtelijk. Het zijn de enige 2 dingen in ons systeem die niet eindig zijn.” Het Madaster is inmiddels opgericht en de eerste projecten komen op gang. Zo wordt het nieuwe hoofdkantoor van Triodos Bank volledig op deze basis gerealiseerd en kan op elk gewenst moment de hergebruikswaarde van het gebouw berekend worden. Het gebouw wordt dus niet AFgeschreven maar Opgeschreven.
Ondergrond Verkopen
Op dezelfde wijze wordt met o.a. grote pensioenfondsen een plan gemaakt om de grond waarop huizen zijn gebouwd als waarde te ontkoppelen van het huis zelf. Door het eigendom van deze grond om te zetten in een gebruiksrecht voor de levensduur van het huis komt er een grote hoeveelheid kapitaal vrij (die de pensioenfondsen graag financieren) waarmee grote investeringen in de “vergroening” van de bebouwde omgeving kunnen worden gefinancierd. Geen lange termijn contract als het klimaatverdrag van Parijs (waarover Thomas Rau een vernietigend oordeel heeft: “uitstel van actie door partijen die eigenlijk niet willen”), maar radicale omkering van de logica NU.
Dank aan Achtbaan
Maar ook op een eenvoudiger niveau van producenten en hun klanten. “Geen lampen kopen maar licht”. Dat leidt er toe dat zowel producent als klant baat hebben bij een lange levensduur en laag elektriciteitsverbruik. Een stalen kantoordak bouwen met een leverancier die kennis heeft van licht-gewicht staalconstructies (in dit geval een leverancier van rollercoasters/achtbanen) in de plaats van een leverancier die zoveel mogelijk staal wil verkopen. Met als gevolg 35% minder gebruik van staal! Of de inwoners van coöperatie-woningen in Amsterdam die voortaan voor wasbeurten betalen ipv voor de wasmachine en de elektriciteit. Dan laat je het als leverancier (in dit geval Bosch) wel uit je hoofd om een machine te leveren die binnen 5 jaar versleten is en idiote hoeveelheden elektriciteit gebruikt. Kortom: alle logica op de kop. Fascinerende voorbeelden en vergezichten. Met een publiek dat ademloos aan zijn lippen hing. Met veel vragen op het eind en een staande ovatie.
Tot slot
De uitsmijter van Thomas Rau was van eenzelfde kaliber. Hij wilde graag nog even de vraag beantwoorden die niemand gesteld had. Over zijn elektrische auto. Die is terug naar Tesla sinds hij uitgevonden heeft dat die 60.000 nT (nanoTesla, een eenheid voor elektromagnetische straling) aan elektromagnetische straling produceert. Meer als het honderdvoudige van het stralingsniveau dat voor wonen onder hoogspanningsmasten nog acceptabel wordt geacht. De discussie met Tesla is nog in volle gang! De boeken vlogen na de lezing weg. Met persoonlijke opdracht en 10% korting. Want bij het uitdelen van commercieel talent stond Thomas zeker niet achteraan!
Vooraf
Thomas Rau is ook zo’n multitalent. Ondernemer, architect, innovator, inspirator en visionair. Op deze KW-avond zal hij met zijn enthousiasme, energie én humor het publiek overtuigen van de ingrijpende stappen die nodig (en mogelijk!) zijn om de omslag van duurzaamheid naar levensvatbaarheid te maken. Energieprobleem? In wezen oplosbaar, hernieuwbare energie genoeg. De schaarste aan grondstoffen is veel nijpender! Rau wordt de meest radicale bouwmeester van Nederland genoemd. Hij ontwerpt gebouwen die energie produceren in plaats van gebruiken. Als ondernemer wil hij verder gaan en zich richten op het sluiten van grondstoffenkringlopen. In 2010 richtte hij daarvoor Turntoo op, waarmee hij werkt aan nieuwe business modellen voor de circulaire economie. “Van bezit naar prestatie, geen lampen maar licht, kortom, van eigendom naar eigenslim”. Voor de gemeente Brummen realiseerde hij onlangs een uitbreiding van het monumentale gemeentehuis – het eerste gebouw als grondstoffendepot waarin alle gebruikte materialen tijdelijk zijn opgeslagen en over twintig jaar kunnen worden hergebruikt.
Thomas Rau (1960) stond in 2016 op de 2e plaats in de jaarlijkse Duurzame 100 van Trouw (in 2017 op de 12e plaats) en werd onlangs uitgeroepen tot Architect van het Jaar. Thomas Rau studeert aanvankelijk pedagogiek in Bonn, daarna TU/Aken (architectuur) en vervolgens Kunstacademie Bonn. In december 2016 verscheen het boek Material Matters van Thomas Rau en Sabine Oberhuber. Een revolutionair boek, dat de wereld zoals wij die kennen volledig op zijn kop kan zetten. Een wereld waarin de consument niet langer ‘eigenaar’ maar ’gebruiker’ is, materialen rechten krijgen en afval verleden tijd is. Rau is een van de meest gevraagde gastsprekers in Nederland. Het VPRO-programma Tegenlicht vroeg hem zijn ideeën toe te lichten. De uitzending werd verkozen tot de meest favoriete aflevering van het seizoen
Deze avond wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van het Coöperatie-fonds Rabobank De Kempen
.
