VERSLAG VAN DE AVOND – 16 februari 2022
Boeiend KW-college#8 over China, Selma en Maffia
De aula van het PiusX in Bladel was helemaal gevuld en ‘gonsde’. Het KW-college met Carolijn Visser LIVE begint. Docent Geschiedenis Herbert Cleven had een jaar geleden al afspraken met haar gemaakt. Een ontmoeting en gesprek van leerlingen met haar over het boek Selma (2016) zouden inspirerend zijn voor het VWO-examen Geschiedenis met als thema China 1842-2001.Na eerder uitstel was er dan eindelijk deze avond. Ook voor Carolijn Visser was een soort ‘rentree’, na 2 jaar COVID-19, eindelijk weer een lezing! Lezing, vragen, discussie, het werkte, het was een bijzondere en inspirerende avond.
Grauw groeiend China
Carolijn Visser nam de aanwezigen mee naar 1980, ze was in Hong Kong en hoorde dat er een mogelijkheid was in China binnen te komen. Ze reisde als een van de eersten op eigen gelegenheid door het toen nog vrijwel vergrendelde China. Ze zag een grauw, armoedig land met gesloten mensen, terwijl groepsreizigers toen nog berichtten over immer glimlachende en klappende Chinezen. Vanaf die tijd bleef ze het land bezoeken en erover schrijven. Boeken als Grijs China, Buigend bamboe en De koude heuvels van Mongolië laten de moeizame overgang zien van een communistisch naar een liberaler China. Van de eerste voorzichtige ontsluiting na de Culturele Revolutie tot het neerslaan van het studentenprotest op het Plein van de Hemelse Vrede in Beijing. Na een lezing over China kwam ze in contact met Greta en Dop, die aangrijpende verhalen vertelden over de tijd dat zij met hun ouders in China woonden. Het was de tijd van Laat Honderd Bloemen Bloeien, de Grote Sprong Voorwaarts en de Culturele Revolutie. Toen ook nog bleek dat er brieven bestonden van de joodse (moeder) Selma aan haar vader in Nederland begon Carolijn Visser aan haar boek Selma met als ondertitel: Aan Hitler ontsnapt, gevangene van Mao. Selma en haar gezin werden uiteindelijk slachtoffers van de grootse idealen van de maoïstische heilstaat en de Culturele Revolutie. Het betekende uiteindelijk ook de ondergang van het hele gezin.
Liberaler en Maffia
Na de inleiding was er ruimte voor de vele vragen van de leerlingen. Niet alleen leerlingen van het PiusX maar ook van het Peellandcollge (Deurne) waren aanwezig. De vragen waren duidelijk en goed voorbereid.
Waarom die ondertitel met ‘Hitler’? Carolijn Visser vertelde over de joodse achtergrond van Selma, hoe haar moeder en familie allemaal waren uitgemoord. Hoe zij ontsnapte met haar vader en onderdook. Hoe ‘het joods zijn’ belangrijk voor haar werd als identiteit. \
Vanwaar het ‘idealisme’ van Selma en haar (chinese) man Chang voor het China van Mao? Visser schetste hoe de revolutie van Mao voor Chang ‘bevrijdend’ was na het eerdere nationalisme. Selma wilde ‘het oude Europa’ met nazisme en holocaust ontvluchten.
Ook vragen over recente ontwikkelingen in China volgden. Na Mao was er toch ‘liberalisatie’ en het gaat economisch toch beter? Carolijn Visser beaamde dit volmondig maar…China is voor ons, westerlingen, geen land om als voorbeeld te hebben. Ze kwam met een aantal voorbeelden van vrienden/contacten van haar in China waaruit blijkt wat het betekende. Het individu heeft nauwelijks vrijheid, er is geen vrijheid van pers, een beperkt aantal families heeft de macht en speelt elkaar de bal toe. Visser vergeleek China met een maffiastaat. Ze noemde ook nog expliciet de dreigende (militaire) ontwikkelingen rondom Taiwan en Hongkong.
Tot slot
Carolijn Visser eindigde inspirerend naar de leerlingen: ga reizen! Ze vertelde haar eigen obsessie: ‘die landen liggen daar allemaal maar..te wachten..’. Ze gaf wel aan dat ‘reizen om het reizen’ haar niet trok. Het gaat om de contacten en vriendschappen die je daar opdoet. Dat gaf docent Herbert de kans om te vragen aan de leerlingen ‘hoe het zat met het tussenjaar..en het reizen’. Dat viel tegen, slechts één vinger ging omhoog. Een kijkje in de ziel van de hedendaagse kempische jeugd? En zo werd het voor alle aanwezigen een nuttige, aangename en bijzondere KW-avond.