Bioloog 
Bart Knols
dinsdag 15 december
zaal open 14.30 uur
aanvang 14.45 uur
PiusX College te Bladel
Over Malariamuggen en vrolijk makend wetenschappelijk onderzoek: lachen en denken!
Ben Noordijk (Middelbeers) en Tom Vennix (Eersel), 6 VWO op het PiusX, gaan het vierde KW-College organiseren! Deze KW-bijeenkomst (KW=Kunst en Wetenschap) wordt georganiseerd door en voor jongeren. Ook anderen zijn welkom, met name bezoekers van het Cafe voor Kunst en Wetenschap! Na Sander van de Pavert (DWDD, LuckyTV), Henk van Straaten/Eva Bullens (jonge schrijver/cultureel ondernemer) en Ionica Smeets (‘wiskundemeisje) nu dan bioloog Bart Knols (1965) uit Wageningen! Bart Knols? Huh?
Mug en Malaria
Op zijn tiende wist Knols het: Ik word bioloog. Op de Universiteit Wageningen werd hij al op zijn negentiende een jaar naar Kenia gestuurd om milieuvriendelijke val-methoden te ontwikkelen ter bestrijding van de tseetsee vlieg. Toen Wageningen hem terug vroeg te komen om op zoek te gaan naar natuurlijke vallen voor het meest gevaarlijke dier op aarde, de malariamug, viel het kwartje: Ik had mijn terrein gevonden. Twee miljard mensen staan bloot aan malaria. Er zijn 500 miljoen besmettingen per jaar. Jaarlijks sterven er alleen al in Afrika één miljoen mensen aan de infectieziekte. In Afrika had de bioloog al ontdekt steeds in de voeten, enkels en het gezicht gestoken te worden. Maar waarom juist daar en EUREKA!, hoe lok/bestrijd je vervolgens muggen?
Twee Nobel-prijzen
Knols is wereldspecialist op het gebied van muggen en tropische infectieziekten. Zijn site en blog wordt wereldwijd bezocht en gevolgd: http://www.bartknols.com/ Hij wordt geroemd om zijn ‘out of the box’ onderzoek, zijn passie en onuitputtelijke enthousiasme. Recent was hij nog te zien bij de Universiteit van Nederland. Bart Knols is niet zomaar een gepromoveerde bioloog maar hij is de enige geleerde in Nederland in het bezit van twee Nobelprijzen. Zijn onderzoek in Wenen waar het ging om radio-actieve bestraling voor bestrijding van de malariamug leverde hem in 2005 een klein stukje van de Nobelprijs voor de vrede op. Een jaar later volgde zijn veel meer gekoesterde IG Nobelprijs. Gekregen voor het lokken van muggen met Limburgse stinkkaas en zweetvoeten. IG-Nobelprijzen krijg je voor wetenschappelijk onderzoek dat -zoals insiders omschrijven- eerst aan het lachen maakt en daarna tot denken aan zet. In 2007 ontving hij voor zijn baanbrekend onderzoek de Eijkmanmedaille, de hoogste onderscheiding in Nederland op het gebied van de tropische geneeskunde en internationale gezondheidszorg.
Het boek Mug!
Knols is een jongensachtige dynamische man die zich op zijn website presenteert als Scientist, Author, Entrepreneur! . Hij praat even gepassioneerd over zijn insecten als over zijn boek ‘Mug’ dat door de nationale pers lovend is ontvangen.
‘Als we maximaal 5 sterren aan een boek zouden kunnen toekennen, dan verdient Mug er minstens vijf.’De Volkskrant. ‘
‘Knols [schrijft] op een manier die niet onderdoet voor de stijl die in de betere thriller gebezigd wordt – met cliffhangers aan het eind van sommige hoofdstukken aan toe. Je moet dit boek dan ook, in weerwil van de schat aan kennis die eraan ten grondslag ligt, lezen voor je lol. Waren schoolboeken zo geschreven, je zou voor je plezier naar school gaan.’ (Intermediair)
Wij, Tom en Ben, gaan met Bart Knols een mooi programma in elkaar zetten. Interessant voor iedereen die van de natuur, het avontuur, ondernemerschap en de wetenschap houdt. Een ‘must’ voor alle TTO-ers, Bart Knols laat met zijn Engelstalige website http://www.bartknols.com/ zien hoe je in deze tijd succesvol communiceert met de hele wereld. Wij hopen enorm dat je komt, bijvoorbeeld met klasgenoten, vrienden, ouders of familie!
Praktische Informatie
Voor leerlingen van het Rythovius en het PIUS X: je krijgt in overleg met je docent vrij voor het KW-College. Verder is het KW-College te gebruiken als CKV-activiteit. Alle leerlingen en docenten/medewerkers van het PiusX en het RythoviusCollege hebben gratis toegang. Ook abonnementhouders van het KW-Cafe hebben gratis toegang.
Overige belangstellenden, vrienden, ouders, familie betalen 5 Euro bij de ingang: Aula PiusX Bladel. Kaartjes zijn ook te krijgen bij Primera, Nieuwstraat Eersel
Meer Achtergrondinformatie
Ben Noordijk: Ik heb een NTNG-profiel (biologie, scheikunde, natuurkunde en wiskunde B) met NLT en wiskunde D. In groep 7 ben ik op het idee gekomen om biologie te gaan studeren en zes jaar later ben ik daar nog steeds heel enthousiast over! Nadat ik m’n bachelor heb gehaald lijkt het me hartstikke leuk om ergens in het buitenland een master en PhD te halen. De wereld ontdekken vind ik namelijk echt geweldig! Verder is duiken is één van mijn favoriete dingen om te doen.
Tom Vennix: Ik ben 17 jaar oud en mijn vakkenpakket is Economie & Maatschappij met als extra vakken Latijn en wiskunde D. en dus zou je kunnen zeggen dat de bèta-wetenschappelijke basis redelijk ver te zoeken is… Echter, ik ben heel erg geïnteresseerd in natuurkunde, scheikunde, biologie. In mijn vrije tijd houd ik me vooral bezig met het vergaren van kennis over ongeveer elk gebied wat je je maar kunt bedenken (van Riemann-sommen tot Oedipuscomplex). Verder ben ik actief bij een toneelvereniging uit de regio.
Universiteit van Nederland. de formule is simpel, selecteer de beste, meest aansprekende, vlotste hoogleraren van Nederland. Laat ze elk vijf korte colleges van één kwartier geven, over verschillende onderwerpen uit hun vakgebied. Neem die colleges op met een enthousiast publiek erbij, op een mooie locatie, en zet de filmpjes gratis online. Elke week een nieuwe hoogleraar, elke werkdag een nieuw filmpje. Een soort TED-lezing voor de Nederlandse wetenschap. Bart Knols sprak daar over: Muggen en hun impact op de wereldgeschiedenis. En de link tussen muggen, Charles Darwin en George Clooney. Of, hoe nazi-wetenschappers in het geheim onderzoek deden naar insecten die ingezet konden worden als biologisch wapen.
IG Nobelprijs Vrolijkmakend belangrijk onderzoek: eerst lachen en dan denken!
Knols kwam op het idee om te onderzoeken op welke plekken de malariamuggen steken. De Afrikaanse mug bleek vooral tuk op de voeten. Vervolgens onderzocht Knols welke geurstoffen in de voetenlucht verantwoordelijk zijn voor die aantrekkingskracht. Hij deed dat in een windtunnel met twee luchtvallen, waar de muggen wel in, maar niet meer uit kunnen. In de luchtvallen stopt hij telkens verschillende geurstoffen. ‘Als je een gedragen sok in de ene val stopt en een schone in de andere, gaan bijna alle muggen naar de gedragen sok.’. De Wageningse onderzoekers zaten een beetje te grappen over zweetvoetenlucht en tenenkaas toen Knols de eureka-ingeving kreeg: veel kazen hebben ook een voetenlucht. The Bill & Melissa Gates Foundation, een liefdadigheidsinstelling van de stichter van Microsoft, bekostigt het onderzoek.
Het KW-College wordt financieel en praktisch ondersteund door het KW-Café.