over verbeelding op papier: schrijven voor theater en film
recensie
Slotavond KW-Cafe met schrijfster Maria Goos.
Maria Goos schrijft toneelstukken en scenario’s die voor veel mensen herkenbaar zijn. De scenes lijken uit het leven gegrepen. We krijgen er deze avond een indruk van, al zullen vele bezoekers al werk van haar kennen, zoals Familie, Cloaca, of televisieseries als Pleidooi en Oud Geld.
Een gewone familie!
Maria Goos begint de avond met het maken van een foto van het publiek: ‘Wat leuk dat er zoveel mensen zijn, dat geloven ze niet thuis!’. Maria Goos vertelt over de familie waarin zij is opgegroeid, een arbeidersgezin in Brabant. De familie had het niet breed en mensen in de omgeving ook niet. Oma, die woonde in een bovenwoning, kon mensen hoop bieden als waarzegster. Als er een klant kwam, moest er gauw gezocht worden naar het kunstgebit. Klanten hadden niet altijd geld om de diensten te betalen, dus het huis stond vol met allerlei spulletjes en antiek. Oma had een tijd een affaire met een mevrouw, nou ja, kortom, het was een gewone familie, aldus Maria… Er volgen nog wat meer wetenswaardigheden en eigenaardigheden van de familie. Ze vormen een bron van inspiratie, net als vele anderen om Maria heen. Maria neemt haar omgeving in zich op, observeert nauwgezet, als een tweede natuur. Schrijfster is zij altijd, niet alleen wanneer zij achter haar schrijftafel zit. Dat wil niet zeggen dat de werken realiteit zijn. Realiteit en fictie wisselen elkaar af. Het dichtst bij de realiteit zijn de series Volgens Robert en Volgens Jaqueline. Maar zo dicht bij de realiteit als Volgens Jaqueline wil Maria nooit meer iets maken. Het toneelwerk De geschiedenis van de Familie Avenier, is weliswaar geinspireerd op de eigen familie, maar het is zodanig geschreven dat familieleden zich er niet in herkennen.
Wie is die vrouw ?
Acteurs van Toneelgroep Eersel (Jan Brekelmans, Liet van Nuland, Joke Bleijs, Noor Tak en Albert de Beer), lezen deze avond enkele scenes voor, o.a. uit De geschiedenis van de Familie Avenier. Regisseuse van het gezelschap Marian Maas
is fan van het werk van Maria Goos (ze noemt haar de allergrootste Nederlandse toneelschrijfster) en heeft met Toneelgroep Eersel enkele werken op de planken gebracht. Acht jaar geleden is Maria Goos naar hun voorstelling komen kijken, en ze vindt nu dat de acteurs nog beter spelen dan toen, dat het tekstbegrip inmiddels gerijpt is. Ze is te spreken over de authenticiteit en toewijding. Maria Goos begon met schrijven, omdat zij als regisseuse bij amateurgezelschappen te maken kreeg met veel vrouwelijke en weinig mannelijke spelers. Er waren voor dergelijke bezettingen geen geschikte stukken te vinden. Maria bleek het schrijven heel leuk te vinden. Haar werk sloeg aan en er kwamen mogelijkheden om toneelstukken te bewerken naar televisie of film. Het toneelstuk Cloaca is zeer succesvol en wordt nog steeds internationaal met regelmaat uitgevoerd. Het internationale avontuur begon met een versie in Engeland onder regie van Kevin Spacey. In de pers werd de voorstelling de grond in geboord: ‘Wie is die vrouw die denkt te weten hoe mannen in elkaar zitten?’, maar de aandacht en de naam Kevin Spacey, zorgde naderhand toch voor vele nieuwe opvoeringen.
Tot Slot
Er kwam nog meer ter sprake deze avond en Maria had wat mij betreft ook meer aan het woord mogen zijn. Helaas verliep de avond niet altijd even soepel en liet de techniek af en toe te wensen over, maar als Maria aan het woord was kon zij beeldend en met met de nodige humor vertellen.
vooraf
Maria Goos ( 1956) schrijft. Of beter vertelt verhalen. Dat doet ze al vanaf haar prilste jeugd maar nog altijd zitten er verhalen in haar hoofd en is haar pen niet leeggeschreven.
In het KW-Cafe vertelt zij over haar werkwijze. Van idee naar verbeelding en tekst. Schrijven met ‘acteurs in je achterhoofd’. Een tekst loslaten en kijken hoe verschillende regisseurs er verschillende stukken van maken. De charme van toneel en de mogelijkheden van film.
Maria Goos volgt van 1977 – 1982 de docenten- en regieopleiding van de Toneelacademie in Maastricht. Vanaf 1982 schrijft Maria Goos met grote regelmaat toneelstukken die zij in de eerste jaren ook zelf regisseert. Langzamerhand komt in haar werk het accent te liggen op het schrijven van toneelstukken en (vanaf 1986) televisieproducties. Ook schrijft zij begin jaren ’90 een zestigtal sketches voor Klokhuis. Haar columns en toneelstukken worden verfilmd en verschijnen in boekvorm. Prijzen rijgen zich aaneen, haar stukken worden vertaald en in het buitenland gespeeld met als absolute toppers: Pleidooi, Oud Geld, Familie, Nu even Niet, Cloaca en Smoeder. Het stuk De Geschiedenis van Familie Avenier wordt door ook Toneelgroep Eersel gespeeld onder regie van Marian Maas. En voor acteur Nasrdin Dchar maakt ze Oumi, een monoloog over zijn Marokkaanse moeder.
In januari 2011 ontvangt ze tijdens de Cultuurnacht, de Gemeente Breda œuvreprijs die wordt uitgereikt aan iemand die onmiskenbaar een grote bijdrage levert aan de artistieke en culturele uitstraling van de stad. Maria is in Breda geboren.
Recent TV-werk van Maria Goos is Volgens Jacqueline van Maria. En nu werkt Maria Goos met producent Lucio Messercola aan een tiendelige dramaserie over het wel en wee van een Italiaans-Nederlandse familie; La Famiglia. De familie die centraal staat in deze serie is afkomstig uit de omgeving Napels en runt in het fictieve dorpje Lingedijk een pizzeria. De beste van de regio! De pizzeria is al 25 jaar zeer succesvol. Tot het verleden van opa Giancarlo ineens op de stoep staat… De lanekdotes in en om de pizzeria en het cultuurconflict in een Italiaans-Nederlandse familie, zijn geïnspireerd op de jeugd van Lucio. In de zomer van 2014 zijn Maria en Lucio afgereisd naar Italië, waar zij samen de karakters en plotlijnen hebben bedacht en ontwikkeld. Hier ontstond naast de basis voor de serie, ook de basis voor een wonderlijke samenwerking tussen Maria en Lucio. Maria schrijft de scenario’s en samen werken zij aan de structuur van iedere aflevering. Dit maakt La Famiglia tot een serie met een hoge mate van kwaliteit én authenticiteit.